ตอนเป็นทนายความใหม่ ๆ ทนายทุกคนอยากเรียนรู้ อยากทำคดีให้เก่ง ๆ และ ทนายความรุ่นพี่มักตั้งคำถามให้ตอบอยู่เสมอว่า

                    1.  ข้อแตกต่างของการไต่สวนมูลฟ้อง ในคดีที่อัยการเป็นโจทก์ กับ ราษฎรเป็นโจทก์ฟ้องคดีเอง
                    2.  ชั้นไต่สวนมูลฟ้อง จำเลยไม่มีสิทธินำพยานมาสืบ แล้วจำเลยมีสิทธิอะไรบ้าง
                    3.  พยานหลักฐานในชั้นไต่สวนมูลฟ้อง คู่ความอ้างเป็นพยานหลักฐานในชั้นพิจารณาได้หรือไม่

                    ทนายพี่ตุ๊กตา แห่ง Thai Law Consult (TLC) จึงนำเรื่องนี้มาแนะนำทนายใหม่ ในวันที่ 20-21/3/2556 หลังจากกลับจากว่าความที่ศาลแขวงปทุมวันครับ

                    (A)  ข้อแตกต่างของการไต่สวนมูลฟ้อง ในคดีที่พนักงานอัยการเป็นโจทก์ กับ คดีที่ราษฎรเป็นโจทก์ ตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

• ก่อนศาลประทับฟ้อง มิให้ถือว่าจำเลยอยู่ในฐานะเช่นนั้น คือ ไม่อยู่ในฐานะจำเลย ไม่เป็นคู่ความ ยังไม่มีสิทธิอุทธรณ์ฎีกาคำสั่งศาลที่สั่งก่อนศาลประทับฟ้อง
• ในการที่ศาลประทับฟ้อง แม้จะถือว่าอยู่ในฐานะจำเลยแล้ว จำเลยก็อุทธรณ์คำสั่งศาลว่าคดีมีมูลไม่ได้ เพราะคำสั่งของศาลที่ให้มีมูล ย่อมเป็นที่สุด ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 170
• ข้อสังเกต ในคดีที่พนักงานอัยการเป็นโจทก์ เมื่อยื่นฟ้องแล้ว ผู้ถูกฟ้องย่อมตกเป็นจำเลยทันที จึงอุทธรณ์ฎีกาได้

 

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 904/2522

ป.วิ.อ. มาตรา 165 วรรคสอง 

          เอกสารที่ทนายจำเลยส่งศาลเพื่อประกอบการซักค้านพยานโจทก์ในชั้นไต่สวนมูลฟ้อง ถือได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของคำเบิกความของพยานโจทก์ที่ตอบคำซักค้านของทนายจำเลยเมื่อการซักค้านนั้นพาดพิงไปถึงพยานเอกสารใดซึ่งพยานได้ตรวจดูและให้การยอมรับแล้ว ทนายจำเลยย่อมส่งเอกสารนั้นเข้าประกอบถ้อยคำของพยานโจทก์ได้หาใช่เป็นเรื่องจำเลยนำพยานเข้าสืบในชั้นไต่สวนมูลฟ้องอันเป็นการต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 165 วรรคสองไม่ศาลจึงรับฟังเอกสารดังกล่าวเป็นพยานหลักฐานในชั้นไต่สวนมูลฟ้องได้  

________________________________

          โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสองสมคบกันกระทำผิดฐานโกงเจ้าหนี้ ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 350, 83

          ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว พิพากษายกฟ้อง

          โจทก์อุทธรณ์

          ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

          โจทก์ฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งรับฎีกาเฉพาะปัญหาข้อกฎหมายว่าฟ้องโจทก์ขาดอายุความหรือไม่ และเอกสาร ล.1, ล.2 ที่ทนายจำเลยส่ง รับฟังเป็นพยานหลักฐานชั้นไต่สวนมูลฟ้องได้หรือไม่

          ปัญหาที่ว่าเอกสารหมาย ล.1 และ ล.2 รับฟังเป็นพยานหลักฐานชั้นไต่สวนมูลฟ้องได้หรือไม่นั้น ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าเอกสารดังกล่าวเป็นเอกสารที่ทนายจำเลยส่งศาลเพื่อประกอบการซักค้านพยานโจทก์ ถือได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของคำเบิกความของพยานโจทก์ที่ตอบคำถามค้านของทนายจำเลย ในชั้นไต่สวนมูลฟ้อง ทนายจำเลยมีสิทธิซักค้านพยานโจทก์และเมื่อการซักค้านนั้นพาดพิงไปถึงพยานเอกสารใดซึ่งพยานได้ตรวจดูและให้การยอมรับแล้วทนายจำเลยย่อมส่งเอกสารนั้นเข้าประกอบถ้อยคำของพยานโจทก์ได้ หาใช่เป็นเรื่องจำเลยนำพยานเข้าสืบในชั้นไต่สวนมูลฟ้องอันเป็นการต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 165 วรรคสอง ดังโจทก์อ้างไม่ เอกสารหมาย ล.1 และ ล.2 จึงรับฟังเป็นพยานหลักฐานในชั้นไต่สวนมูลฟ้องได้ ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น

          พิพากษายืน  

( จันทร์ ระรวยทรง - สุวัฒน์ รัตรสาร - สุไพศาล วิบุลศิลป์ )

 

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 644/2536

ป.วิ.อ. มาตรา 162, 176, 185 

          ศาลมีอำนาจพิจารณาพยานหลักฐานที่ปรากฏอยู่ในสำนวนทั้งหมดการที่ศาลชั้นต้นสั่งคดีมีมูลแทนที่จะสั่งยกฟ้องโจทก์เสียในชั้นไต่สวนมูลฟ้องก็เป็นเพียงแต่ให้รับคำฟ้องไว้ดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไปเท่านั้น แต่ในชั้นพิจารณาเมื่อปรากฏจากพยานหลักฐานชั้นไต่สวนมูลฟ้องว่า การกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิดดังโจทก์ฟ้อง ศาลก็มีอำนาจยกฟ้องได้ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 185

________________________________

          โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 362, 365และมาตรา 83

          ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เห็นว่าคดีมีมูลให้ประทับฟ้อง

          จำเลยให้การรับสารภาพ

          ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 365(3) ประกอบด้วยมาตรา 362, 83 จำคุก 1 ปี จำเลยให้การรับสารภาพ ลดโทษให้กึ่งหนึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78คงจำคุก 6 เดือน

          จำเลยอุทธรณ์ ขอให้ยกฟ้อง

          ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง

          โจทก์ฎีกา

          ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ศาลอุทธรณ์นำเอาข้อเท็จจริงในชั้นไต่สวนมูลฟ้องมาวินิจฉัยยกฟ้องโจทก์ได้หรือไม่ พิเคราะห์แล้วแม้คดีนี้เมื่อจำเลยรับสารภาพตามฟ้อง ศาลจะพิพากษาโดยไม่สืบพยานหลักฐานต่อไปก็ได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 176 ก็ตามย่อมหมายความแต่เพียงการพิพากษามิใช่ต้องพิพากษาลงโทษจำเลยดังนั้น เมื่อปรากฏข้อเท็จจริงในสำนวนให้ศาลเห็นว่า จำเลยมิได้กระทำผิดดังที่จำเลยให้การรับสารภาพศาลก็ต้องพิพากษายกฟ้องจะพิพากษาลงโทษจำเลยตามคำรับสารภาพที่ไม่ต้องด้วยความจริงนั้นหาได้ไม่ ในคดีอาญาศาลจะพิพากษายกฟ้องโจทก์โดยไม่ไต่สวนมูลฟ้องก็ได้ หากพิจารณาเห็นว่า การกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิดหรือไต่สวนมูลฟ้องแล้วพิพากษายกฟ้องก็ได้ แสดงว่าศาลมีอำนาจพิจารณาพยานหลักฐานที่ปรากฏอยู่ในสำนวนทั้งหมด การที่ศาลชั้นต้นสั่งคดีมีมูลแทนที่จะสั่งยกฟ้อง โจทก์เสียในชั้นไต่สวนมูลฟ้อง ก็เป็นเพียงแต่ให้รับคำฟ้องไว้ดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไปเท่านั้นแต่ในชั้นพิจารณาเมื่อปรากฏจากพยานหลักฐานชั้นไต่สวนมูลฟ้องว่าการกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิดดังโจทก์ฟ้อง ศาลก็มีอำนาจยกฟ้องโจทก์ได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 185 ศาลอุทธรณ์จึงมีอำนาจนำเอาข้อเท็จจริงในชั้นไต่สวนมูลฟ้องมา วินิจฉัยยกฟ้องโจทก์ได้

          พิพากษายืน  

( สุวรรณ ตระการพันธุ์ - ไมตรี กลั่นนุรักษ์ - สุรินทร์ นาควิเชียร )

 

(ฎีกาเหล่านี้ทีมทนายความ Thai Law Consult นำมาจากระบบสืบค้นคำพิพากษาศาลฎีกา 23-4-56)